مباني نظري ديدگاههاي اقتصادي شهيد مطهري
فرمت فايل : docx
حجم : 62
صفحات : 39
گروه : مباني و پيشينه نظري
توضيحات محصول :
مباني نظري ديدگاههاي اقتصادي شهيد مطهري
مشخصات محصول:
توضيحات: فصل دوم پايان نامه كارشناسي ارشد (پيشينه و مباني نظري پژوهش)
همراه با منبع نويسي درون متني به شيوه APA جهت استفاده فصل دو پايان نامه
توضيحات نظري كامل در مورد متغير
رفرنس نويسي و پاورقي دقيق و مناسب
منبع : انگليسي وفارسي دارد (به شيوه APA)
خلاصه اي از كار:
ديدگاههاي اقتصادي شهيد مطهري
از ديدگاه شهيد مطهري، اسلام، مكتبي جامعگرا و جامعهساز است كه داعيه رهبري انسانها و هدايت آنان را در زندگي اجتماعي دارد. و براي انجام اين منظور در جهت برقراري روابط سالم اقتصادي، در جامعه، احكام و قوانين اقتصادي بسياري را وضع و يا امضاء نموده است.
از اين رو به اعتقاد وي، اسلام از دو طريق با اقتصاد رابطه و پيوند دارد، يكي از راه مستقيم و بدون واسطه، بدين صورت كه اسلام يكسري مقررات اقتصادي دربارهي مالكيت، مالياتها و غيره دارد كه در حقيقت ميتوان گفت بخش عظيمي از آموزههاي ديني را مباحث اقتصادي تشكيل ميدهد. و اين چيزي نيست كه كسي بتواند به انكار آن به پردازد، زيرا: كتب فقهي كه در اين زمينهي ساليان متمادي در حوزهيهاي ديني مورد نقد و بررسي دانشپژوهان علوم اسلامي قرار ميگيرد، از قبيل كتاب البيع، كتاب الاجاره، كتاب الوكاله، كتاب الرهن، كتاب الدرث، كتاب الهبه، كتاب الوقف و كتبي ديگر از اين نوع بسيار است. با توجه به اين انبوه كتب و ما بحث مربوط به اقتصاد است كه به اعتقاد وي« اصل« نؤمن ببعض و نكفر ببعض» كه قرآن برآن تصريح دارد و مؤمنين را از آن برحذر ميدارد، مانع از اين است كه برخي از آموزههاي اسلام پذيرفته شود و برخي ديگر مورد بيمهري قرار گيرد. » (مطهري: 1368، 16). ……..
................
- تفكيك ميان روابط طبيعي و روابط اعتباري
............
- واقعگرايي در نظام اقتصادي اسلام
بدون ترديد ميتوان اذعان داشت كه غايتمندي زندگي انسان و نگرش واقعگرا به سعادت و خير از بارزترين ويژگيهاي فلسفه اجتماعي بارز ضيافت ديني و اسلامي است.
از اين رو، برخلاف تصور برخي كه تحت تأثير مكاتب عزلتگرا، جامعهي اسلامي را به اعراض از دنيا و مظاهر مساوي آن و رويگرداني از مواهب الهي متهم ميكنند، قرآن كريم امنيت و توانايي اقتصادي را از ويژگيهاي بارز جامعه ايماني دانسته و در برابر آن فقر و ناامني را كاركرد كفر و عصيان معرفي ميكند. قرآن كريم با بيان مثلي در سوره مباركه نحل اين حقيقت را اين گونه مطرح ميكند:
ضرب اللهُ مثلاً: قريه كانت آمنه مطمئنه... (نحل 112).
..................
- نگاه آرماني به انسان درانديشهي توحيدي
.................
- توسعهي انساني
.................
-توسعهي اقتصادي
..............
ب- در بخش توليد:
«در رابطه، توليد، راهكارهاي كارآمد ايجاب ميكند كه فراوانترين نهادهها كه به طور طبيعي ارزانترين هم هستند، بيشتر مورد استفاده قرار گيرند. از اين رو در تركيب نهادهها براي توليد رعايت عدالت، كه همان تناسب ميان آنها باشد، شده است. چنين تركيبي با توازن و تناسبي كه مصلحت توليدكننده در شرايط رقابت كامل ايجاب ميكند نيز همراه است، زيرا: عواملي كه از شرايط اشتغال كامل برخوردارند و در نتيجه داراي هزينه فرصت بالايي هستند، كمتر از عواملي كه در اشتغال كامل نيستند و هزينههاي فرصت كمي دارند، بيشتر مورد استفاده قرار گرفته است» (صدر: 1362، 168)
................
- اهداف نظام اقتصادي از منظر شهيد مطهري
...............
- نقش و جايگاه حكومت در فرآيند نظام اقتصادي
...................
- مباني نظام اقتصادي اسلام از نظر شهيد مطهري
...................
- اصالت داشتن فرد و جامعه
..............
- مالكيت مختلط
نحوهي موضعگيري در قبال مسألهي مالكيت نيز از ويژگيهاي ديگر نظامهاي اقتصادي است. به طوري كه در مبحث پيشين (اصالت فرد يا جامعه) مورد اشاره قرار گرفت، بر ديدگاه هر نظام مبتني است. نظام سرمايهداري ليبرال بر اساس اصالت قايل بودن براي فرد و اعتباري شمردن اجتماع، مالكيت خصوصي بر عوامل توليد (زمين، كار، سرمايه) را به صورت مطلق و بدون محدوديت، مجاز و اعتباري دانستن فرد، هرگونه مالكيت فردي بر ابزار توليد را نفي كرده و به منظور قطع ريشه نا برابريهاي اقتصادي كه از درآمد بدون كار پديد ميآيد، مالكيت دولت بر ابزار توليد را پيشنهاد ميكند (نمازي: 1374، 70 و 160). ......
.............
-تفسير ديدگاههاي گوناگون دربارهي آزادي اقتصادي
.................
- رعايت مصالح در فعاليتهاي اقتصادي
..............
- همياري
................
- اهداف نظام اقتصادي از نظر شهيد مطهري
.............
- تربيت و هدايت جامعه
اصليترين هدفي كه پيامبران براي آن برانگيخته شدهاند، تربيت و هدايت انسان و رساندن او به جوار قرب الهي است. شهيد مطهري اين مطلب را در بحثي كه آيا هدف اصلي پيامبران قرب الهي است يا برقراري عدالت، مطرح ميكند (مطهري: 1372، 30)............
................
- برقراري امنيت
...............
- استقلال اقتصادي
................
- اقتدار اقتصادي
...............
- رشد اقتصادي
يكي از اهداف اصلي همهي نظامهاي اقتصادي؛ تحقق رشد و توسعهي اقتصادي به معناي افزايش توليد ناخالص ملي است. در نظام اقتصادي اسلام نيز افزون بر اين كه تأمين رفاه عمومي و زدودن فقر از سطح جامعه، خود از اهداف نظام شمرده ميشود و رسيدن به اقتدار و استقلال اقتصادي نيز مستلزم داشتن اقتصادي شكوفا و در حال رشد است.
شهيد مطهري داشتن رشد اقتصادي را يكي از اصول اوليه اقتصاد سالم دانسته، جامعه داراي اقتصاد غير سالم و ضعيف را به بيمار مبتلا به كم خوني تشبيه كرده است. سپس در ادامه ميگويد: « از نظر اسلام هدفهاي اسلامي بدون اقتصاد سالم غير قابل تأمين است» (مطهري: 1368، 12). ...........
..........
- عدالت اجتماعي- اقتصادي
...............
- اختيارات دولت
................
- سياستگذاري در جهت اهداف نظام
...............
- وضع ماليات
...................
- بهرهبرداري از زمينهاي عمومي
.................
- ادارهي انفال
.................
فهرست منابع
- قرآن كريم
- آمدي، عبدالواحد (1366) غررا الحكم و در راالكلم، تهران، انتشارات جامعه.
- بازرگان، مهدي (1374)، آخرت و خدا، هدف بعثت انبيا، نشريه كيان، تهران، ش 28.
- بيآزار شيرازي، عبدالكريم (1368)، نظام اقتصادي اسلام، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامي.
.................
برچسب
مباني نظري ديدگاه اقتصادي مطهري
فرمت فايل : docx
حجم : 62
صفحات : 39
گروه : مباني و پيشينه نظري |
توضيحات محصول :
مباني نظري ديدگاههاي اقتصادي شهيد مطهري
مشخصات محصول:
توضيحات: فصل دوم پايان نامه كارشناسي ارشد (پيشينه و مباني نظري پژوهش)
همراه با منبع نويسي درون متني به شيوه APA جهت استفاده فصل دو پايان نامه
توضيحات نظري كامل در مورد متغير
رفرنس نويسي و پاورقي دقيق و مناسب
منبع : انگليسي وفارسي دارد (به شيوه APA)
خلاصه اي از كار:
ديدگاههاي اقتصادي شهيد مطهري
از ديدگاه شهيد مطهري، اسلام، مكتبي جامعگرا و جامعهساز است كه داعيه رهبري انسانها و هدايت آنان را در زندگي اجتماعي دارد. و براي انجام اين منظور در جهت برقراري روابط سالم اقتصادي، در جامعه، احكام و قوانين اقتصادي بسياري را وضع و يا امضاء نموده است.
از اين رو به اعتقاد وي، اسلام از دو طريق با اقتصاد رابطه و پيوند دارد، يكي از راه مستقيم و بدون واسطه، بدين صورت كه اسلام يكسري مقررات اقتصادي دربارهي مالكيت، مالياتها و غيره دارد كه در حقيقت ميتوان گفت بخش عظيمي از آموزههاي ديني را مباحث اقتصادي تشكيل ميدهد. و اين چيزي نيست كه كسي بتواند به انكار آن به پردازد، زيرا: كتب فقهي كه در اين زمينهي ساليان متمادي در حوزهيهاي ديني مورد نقد و بررسي دانشپژوهان علوم اسلامي قرار ميگيرد، از قبيل كتاب البيع، كتاب الاجاره، كتاب الوكاله، كتاب الرهن، كتاب الدرث، كتاب الهبه، كتاب الوقف و كتبي ديگر از اين نوع بسيار است. با توجه به اين انبوه كتب و ما بحث مربوط به اقتصاد است كه به اعتقاد وي« اصل« نؤمن ببعض و نكفر ببعض» كه قرآن برآن تصريح دارد و مؤمنين را از آن برحذر ميدارد، مانع از اين است كه برخي از آموزههاي اسلام پذيرفته شود و برخي ديگر مورد بيمهري قرار گيرد. » (مطهري: 1368، 16). ……..
................
- تفكيك ميان روابط طبيعي و روابط اعتباري
............
- واقعگرايي در نظام اقتصادي اسلام
بدون ترديد ميتوان اذعان داشت كه غايتمندي زندگي انسان و نگرش واقعگرا به سعادت و خير از بارزترين ويژگيهاي فلسفه اجتماعي بارز ضيافت ديني و اسلامي است.
از اين رو، برخلاف تصور برخي كه تحت تأثير مكاتب عزلتگرا، جامعهي اسلامي را به اعراض از دنيا و مظاهر مساوي آن و رويگرداني از مواهب الهي متهم ميكنند، قرآن كريم امنيت و توانايي اقتصادي را از ويژگيهاي بارز جامعه ايماني دانسته و در برابر آن فقر و ناامني را كاركرد كفر و عصيان معرفي ميكند. قرآن كريم با بيان مثلي در سوره مباركه نحل اين حقيقت را اين گونه مطرح ميكند:
ضرب اللهُ مثلاً: قريه كانت آمنه مطمئنه... (نحل 112).
..................
- نگاه آرماني به انسان درانديشهي توحيدي
.................
- توسعهي انساني
.................
-توسعهي اقتصادي
..............
ب- در بخش توليد:
«در رابطه، توليد، راهكارهاي كارآمد ايجاب ميكند كه فراوانترين نهادهها كه به طور طبيعي ارزانترين هم هستند، بيشتر مورد استفاده قرار گيرند. از اين رو در تركيب نهادهها براي توليد رعايت عدالت، كه همان تناسب ميان آنها باشد، شده است. چنين تركيبي با توازن و تناسبي كه مصلحت توليدكننده در شرايط رقابت كامل ايجاب ميكند نيز همراه است، زيرا: عواملي كه از شرايط اشتغال كامل برخوردارند و در نتيجه داراي هزينه فرصت بالايي هستند، كمتر از عواملي كه در اشتغال كامل نيستند و هزينههاي فرصت كمي دارند، بيشتر مورد استفاده قرار گرفته است» (صدر: 1362، 168)
................
- اهداف نظام اقتصادي از منظر شهيد مطهري
...............
- نقش و جايگاه حكومت در فرآيند نظام اقتصادي
...................
- مباني نظام اقتصادي اسلام از نظر شهيد مطهري
...................
- اصالت داشتن فرد و جامعه
..............
- مالكيت مختلط
نحوهي موضعگيري در قبال مسألهي مالكيت نيز از ويژگيهاي ديگر نظامهاي اقتصادي است. به طوري كه در مبحث پيشين (اصالت فرد يا جامعه) مورد اشاره قرار گرفت، بر ديدگاه هر نظام مبتني است. نظام سرمايهداري ليبرال بر اساس اصالت قايل بودن براي فرد و اعتباري شمردن اجتماع، مالكيت خصوصي بر عوامل توليد (زمين، كار، سرمايه) را به صورت مطلق و بدون محدوديت، مجاز و اعتباري دانستن فرد، هرگونه مالكيت فردي بر ابزار توليد را نفي كرده و به منظور قطع ريشه نا برابريهاي اقتصادي كه از درآمد بدون كار پديد ميآيد، مالكيت دولت بر ابزار توليد را پيشنهاد ميكند (نمازي: 1374، 70 و 160). ......
.............
-تفسير ديدگاههاي گوناگون دربارهي آزادي اقتصادي
.................
- رعايت مصالح در فعاليتهاي اقتصادي
..............
- همياري
................
- اهداف نظام اقتصادي از نظر شهيد مطهري
.............
- تربيت و هدايت جامعه
اصليترين هدفي كه پيامبران براي آن برانگيخته شدهاند، تربيت و هدايت انسان و رساندن او به جوار قرب الهي است. شهيد مطهري اين مطلب را در بحثي كه آيا هدف اصلي پيامبران قرب الهي است يا برقراري عدالت، مطرح ميكند (مطهري: 1372، 30)............
................
- برقراري امنيت
...............
- استقلال اقتصادي
................
- اقتدار اقتصادي
...............
- رشد اقتصادي
يكي از اهداف اصلي همهي نظامهاي اقتصادي؛ تحقق رشد و توسعهي اقتصادي به معناي افزايش توليد ناخالص ملي است. در نظام اقتصادي اسلام نيز افزون بر اين كه تأمين رفاه عمومي و زدودن فقر از سطح جامعه، خود از اهداف نظام شمرده ميشود و رسيدن به اقتدار و استقلال اقتصادي نيز مستلزم داشتن اقتصادي شكوفا و در حال رشد است.
شهيد مطهري داشتن رشد اقتصادي را يكي از اصول اوليه اقتصاد سالم دانسته، جامعه داراي اقتصاد غير سالم و ضعيف را به بيمار مبتلا به كم خوني تشبيه كرده است. سپس در ادامه ميگويد: « از نظر اسلام هدفهاي اسلامي بدون اقتصاد سالم غير قابل تأمين است» (مطهري: 1368، 12). ...........
..........
- عدالت اجتماعي- اقتصادي
...............
- اختيارات دولت
................
- سياستگذاري در جهت اهداف نظام
...............
- وضع ماليات
...................
- بهرهبرداري از زمينهاي عمومي
.................
- ادارهي انفال
.................
فهرست منابع
- قرآن كريم
- آمدي، عبدالواحد (1366) غررا الحكم و در راالكلم، تهران، انتشارات جامعه.
- بازرگان، مهدي (1374)، آخرت و خدا، هدف بعثت انبيا، نشريه كيان، تهران، ش 28.
- بيآزار شيرازي، عبدالكريم (1368)، نظام اقتصادي اسلام، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامي.
.................
مباني نظري ديدگاه اقتصادي مطهري
مباني نظري ديدگاههاي اقتصادي شهيد مطهري
فرمت فايل : docx
حجم : 62
صفحات : 39
گروه : مباني و پيشينه نظري
توضيحات محصول :
مباني نظري ديدگاههاي اقتصادي شهيد مطهري
مشخصات محصول:
توضيحات: فصل دوم پايان نامه كارشناسي ارشد (پيشينه و مباني نظري پژوهش)
همراه با منبع نويسي درون متني به شيوه APA جهت استفاده فصل دو پايان نامه
توضيحات نظري كامل در مورد متغير
رفرنس نويسي و پاورقي دقيق و مناسب
منبع : انگليسي وفارسي دارد (به شيوه APA)
خلاصه اي از كار:
ديدگاههاي اقتصادي شهيد مطهري
از ديدگاه شهيد مطهري، اسلام، مكتبي جامعگرا و جامعهساز است كه داعيه رهبري انسانها و هدايت آنان را در زندگي اجتماعي دارد. و براي انجام اين منظور در جهت برقراري روابط سالم اقتصادي، در جامعه، احكام و قوانين اقتصادي بسياري را وضع و يا امضاء نموده است.
از اين رو به اعتقاد وي، اسلام از دو طريق با اقتصاد رابطه و پيوند دارد، يكي از راه مستقيم و بدون واسطه، بدين صورت كه اسلام يكسري مقررات اقتصادي دربارهي مالكيت، مالياتها و غيره دارد كه در حقيقت ميتوان گفت بخش عظيمي از آموزههاي ديني را مباحث اقتصادي تشكيل ميدهد. و اين چيزي نيست كه كسي بتواند به انكار آن به پردازد، زيرا: كتب فقهي كه در اين زمينهي ساليان متمادي در حوزهيهاي ديني مورد نقد و بررسي دانشپژوهان علوم اسلامي قرار ميگيرد، از قبيل كتاب البيع، كتاب الاجاره، كتاب الوكاله، كتاب الرهن، كتاب الدرث، كتاب الهبه، كتاب الوقف و كتبي ديگر از اين نوع بسيار است. با توجه به اين انبوه كتب و ما بحث مربوط به اقتصاد است كه به اعتقاد وي« اصل« نؤمن ببعض و نكفر ببعض» كه قرآن برآن تصريح دارد و مؤمنين را از آن برحذر ميدارد، مانع از اين است كه برخي از آموزههاي اسلام پذيرفته شود و برخي ديگر مورد بيمهري قرار گيرد. » (مطهري: 1368، 16). ……..
................
- تفكيك ميان روابط طبيعي و روابط اعتباري
............
- واقعگرايي در نظام اقتصادي اسلام
بدون ترديد ميتوان اذعان داشت كه غايتمندي زندگي انسان و نگرش واقعگرا به سعادت و خير از بارزترين ويژگيهاي فلسفه اجتماعي بارز ضيافت ديني و اسلامي است.
از اين رو، برخلاف تصور برخي كه تحت تأثير مكاتب عزلتگرا، جامعهي اسلامي را به اعراض از دنيا و مظاهر مساوي آن و رويگرداني از مواهب الهي متهم ميكنند، قرآن كريم امنيت و توانايي اقتصادي را از ويژگيهاي بارز جامعه ايماني دانسته و در برابر آن فقر و ناامني را كاركرد كفر و عصيان معرفي ميكند. قرآن كريم با بيان مثلي در سوره مباركه نحل اين حقيقت را اين گونه مطرح ميكند:
ضرب اللهُ مثلاً: قريه كانت آمنه مطمئنه... (نحل 112).
..................
- نگاه آرماني به انسان درانديشهي توحيدي
.................
- توسعهي انساني
.................
-توسعهي اقتصادي
..............
ب- در بخش توليد:
«در رابطه، توليد، راهكارهاي كارآمد ايجاب ميكند كه فراوانترين نهادهها كه به طور طبيعي ارزانترين هم هستند، بيشتر مورد استفاده قرار گيرند. از اين رو در تركيب نهادهها براي توليد رعايت عدالت، كه همان تناسب ميان آنها باشد، شده است. چنين تركيبي با توازن و تناسبي كه مصلحت توليدكننده در شرايط رقابت كامل ايجاب ميكند نيز همراه است، زيرا: عواملي كه از شرايط اشتغال كامل برخوردارند و در نتيجه داراي هزينه فرصت بالايي هستند، كمتر از عواملي كه در اشتغال كامل نيستند و هزينههاي فرصت كمي دارند، بيشتر مورد استفاده قرار گرفته است» (صدر: 1362، 168)
................
- اهداف نظام اقتصادي از منظر شهيد مطهري
...............
- نقش و جايگاه حكومت در فرآيند نظام اقتصادي
...................
- مباني نظام اقتصادي اسلام از نظر شهيد مطهري
...................
- اصالت داشتن فرد و جامعه
..............
- مالكيت مختلط
نحوهي موضعگيري در قبال مسألهي مالكيت نيز از ويژگيهاي ديگر نظامهاي اقتصادي است. به طوري كه در مبحث پيشين (اصالت فرد يا جامعه) مورد اشاره قرار گرفت، بر ديدگاه هر نظام مبتني است. نظام سرمايهداري ليبرال بر اساس اصالت قايل بودن براي فرد و اعتباري شمردن اجتماع، مالكيت خصوصي بر عوامل توليد (زمين، كار، سرمايه) را به صورت مطلق و بدون محدوديت، مجاز و اعتباري دانستن فرد، هرگونه مالكيت فردي بر ابزار توليد را نفي كرده و به منظور قطع ريشه نا برابريهاي اقتصادي كه از درآمد بدون كار پديد ميآيد، مالكيت دولت بر ابزار توليد را پيشنهاد ميكند (نمازي: 1374، 70 و 160). ......
.............
-تفسير ديدگاههاي گوناگون دربارهي آزادي اقتصادي
.................
- رعايت مصالح در فعاليتهاي اقتصادي
..............
- همياري
................
- اهداف نظام اقتصادي از نظر شهيد مطهري
.............
- تربيت و هدايت جامعه
اصليترين هدفي كه پيامبران براي آن برانگيخته شدهاند، تربيت و هدايت انسان و رساندن او به جوار قرب الهي است. شهيد مطهري اين مطلب را در بحثي كه آيا هدف اصلي پيامبران قرب الهي است يا برقراري عدالت، مطرح ميكند (مطهري: 1372، 30)............
................
- برقراري امنيت
...............
- استقلال اقتصادي
................
- اقتدار اقتصادي
...............
- رشد اقتصادي
يكي از اهداف اصلي همهي نظامهاي اقتصادي؛ تحقق رشد و توسعهي اقتصادي به معناي افزايش توليد ناخالص ملي است. در نظام اقتصادي اسلام نيز افزون بر اين كه تأمين رفاه عمومي و زدودن فقر از سطح جامعه، خود از اهداف نظام شمرده ميشود و رسيدن به اقتدار و استقلال اقتصادي نيز مستلزم داشتن اقتصادي شكوفا و در حال رشد است.
شهيد مطهري داشتن رشد اقتصادي را يكي از اصول اوليه اقتصاد سالم دانسته، جامعه داراي اقتصاد غير سالم و ضعيف را به بيمار مبتلا به كم خوني تشبيه كرده است. سپس در ادامه ميگويد: « از نظر اسلام هدفهاي اسلامي بدون اقتصاد سالم غير قابل تأمين است» (مطهري: 1368، 12). ...........
..........
- عدالت اجتماعي- اقتصادي
...............
- اختيارات دولت
................
- سياستگذاري در جهت اهداف نظام
...............
- وضع ماليات
...................
- بهرهبرداري از زمينهاي عمومي
.................
- ادارهي انفال
.................
فهرست منابع
- قرآن كريم
- آمدي، عبدالواحد (1366) غررا الحكم و در راالكلم، تهران، انتشارات جامعه.
- بازرگان، مهدي (1374)، آخرت و خدا، هدف بعثت انبيا، نشريه كيان، تهران، ش 28.
- بيآزار شيرازي، عبدالكريم (1368)، نظام اقتصادي اسلام، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامي.
.................
برچسب
مباني نظري ديدگاه اقتصادي مطهري
فرمت فايل : docx
حجم : 62
صفحات : 39
گروه : مباني و پيشينه نظري |
توضيحات محصول :
مباني نظري ديدگاههاي اقتصادي شهيد مطهري
مشخصات محصول:
توضيحات: فصل دوم پايان نامه كارشناسي ارشد (پيشينه و مباني نظري پژوهش)
همراه با منبع نويسي درون متني به شيوه APA جهت استفاده فصل دو پايان نامه
توضيحات نظري كامل در مورد متغير
رفرنس نويسي و پاورقي دقيق و مناسب
منبع : انگليسي وفارسي دارد (به شيوه APA)
خلاصه اي از كار:
ديدگاههاي اقتصادي شهيد مطهري
از ديدگاه شهيد مطهري، اسلام، مكتبي جامعگرا و جامعهساز است كه داعيه رهبري انسانها و هدايت آنان را در زندگي اجتماعي دارد. و براي انجام اين منظور در جهت برقراري روابط سالم اقتصادي، در جامعه، احكام و قوانين اقتصادي بسياري را وضع و يا امضاء نموده است.
از اين رو به اعتقاد وي، اسلام از دو طريق با اقتصاد رابطه و پيوند دارد، يكي از راه مستقيم و بدون واسطه، بدين صورت كه اسلام يكسري مقررات اقتصادي دربارهي مالكيت، مالياتها و غيره دارد كه در حقيقت ميتوان گفت بخش عظيمي از آموزههاي ديني را مباحث اقتصادي تشكيل ميدهد. و اين چيزي نيست كه كسي بتواند به انكار آن به پردازد، زيرا: كتب فقهي كه در اين زمينهي ساليان متمادي در حوزهيهاي ديني مورد نقد و بررسي دانشپژوهان علوم اسلامي قرار ميگيرد، از قبيل كتاب البيع، كتاب الاجاره، كتاب الوكاله، كتاب الرهن، كتاب الدرث، كتاب الهبه، كتاب الوقف و كتبي ديگر از اين نوع بسيار است. با توجه به اين انبوه كتب و ما بحث مربوط به اقتصاد است كه به اعتقاد وي« اصل« نؤمن ببعض و نكفر ببعض» كه قرآن برآن تصريح دارد و مؤمنين را از آن برحذر ميدارد، مانع از اين است كه برخي از آموزههاي اسلام پذيرفته شود و برخي ديگر مورد بيمهري قرار گيرد. » (مطهري: 1368، 16). ……..
................
- تفكيك ميان روابط طبيعي و روابط اعتباري
............
- واقعگرايي در نظام اقتصادي اسلام
بدون ترديد ميتوان اذعان داشت كه غايتمندي زندگي انسان و نگرش واقعگرا به سعادت و خير از بارزترين ويژگيهاي فلسفه اجتماعي بارز ضيافت ديني و اسلامي است.
از اين رو، برخلاف تصور برخي كه تحت تأثير مكاتب عزلتگرا، جامعهي اسلامي را به اعراض از دنيا و مظاهر مساوي آن و رويگرداني از مواهب الهي متهم ميكنند، قرآن كريم امنيت و توانايي اقتصادي را از ويژگيهاي بارز جامعه ايماني دانسته و در برابر آن فقر و ناامني را كاركرد كفر و عصيان معرفي ميكند. قرآن كريم با بيان مثلي در سوره مباركه نحل اين حقيقت را اين گونه مطرح ميكند:
ضرب اللهُ مثلاً: قريه كانت آمنه مطمئنه... (نحل 112).
..................
- نگاه آرماني به انسان درانديشهي توحيدي
.................
- توسعهي انساني
.................
-توسعهي اقتصادي
..............
ب- در بخش توليد:
«در رابطه، توليد، راهكارهاي كارآمد ايجاب ميكند كه فراوانترين نهادهها كه به طور طبيعي ارزانترين هم هستند، بيشتر مورد استفاده قرار گيرند. از اين رو در تركيب نهادهها براي توليد رعايت عدالت، كه همان تناسب ميان آنها باشد، شده است. چنين تركيبي با توازن و تناسبي كه مصلحت توليدكننده در شرايط رقابت كامل ايجاب ميكند نيز همراه است، زيرا: عواملي كه از شرايط اشتغال كامل برخوردارند و در نتيجه داراي هزينه فرصت بالايي هستند، كمتر از عواملي كه در اشتغال كامل نيستند و هزينههاي فرصت كمي دارند، بيشتر مورد استفاده قرار گرفته است» (صدر: 1362، 168)
................
- اهداف نظام اقتصادي از منظر شهيد مطهري
...............
- نقش و جايگاه حكومت در فرآيند نظام اقتصادي
...................
- مباني نظام اقتصادي اسلام از نظر شهيد مطهري
...................
- اصالت داشتن فرد و جامعه
..............
- مالكيت مختلط
نحوهي موضعگيري در قبال مسألهي مالكيت نيز از ويژگيهاي ديگر نظامهاي اقتصادي است. به طوري كه در مبحث پيشين (اصالت فرد يا جامعه) مورد اشاره قرار گرفت، بر ديدگاه هر نظام مبتني است. نظام سرمايهداري ليبرال بر اساس اصالت قايل بودن براي فرد و اعتباري شمردن اجتماع، مالكيت خصوصي بر عوامل توليد (زمين، كار، سرمايه) را به صورت مطلق و بدون محدوديت، مجاز و اعتباري دانستن فرد، هرگونه مالكيت فردي بر ابزار توليد را نفي كرده و به منظور قطع ريشه نا برابريهاي اقتصادي كه از درآمد بدون كار پديد ميآيد، مالكيت دولت بر ابزار توليد را پيشنهاد ميكند (نمازي: 1374، 70 و 160). ......
.............
-تفسير ديدگاههاي گوناگون دربارهي آزادي اقتصادي
.................
- رعايت مصالح در فعاليتهاي اقتصادي
..............
- همياري
................
- اهداف نظام اقتصادي از نظر شهيد مطهري
.............
- تربيت و هدايت جامعه
اصليترين هدفي كه پيامبران براي آن برانگيخته شدهاند، تربيت و هدايت انسان و رساندن او به جوار قرب الهي است. شهيد مطهري اين مطلب را در بحثي كه آيا هدف اصلي پيامبران قرب الهي است يا برقراري عدالت، مطرح ميكند (مطهري: 1372، 30)............
................
- برقراري امنيت
...............
- استقلال اقتصادي
................
- اقتدار اقتصادي
...............
- رشد اقتصادي
يكي از اهداف اصلي همهي نظامهاي اقتصادي؛ تحقق رشد و توسعهي اقتصادي به معناي افزايش توليد ناخالص ملي است. در نظام اقتصادي اسلام نيز افزون بر اين كه تأمين رفاه عمومي و زدودن فقر از سطح جامعه، خود از اهداف نظام شمرده ميشود و رسيدن به اقتدار و استقلال اقتصادي نيز مستلزم داشتن اقتصادي شكوفا و در حال رشد است.
شهيد مطهري داشتن رشد اقتصادي را يكي از اصول اوليه اقتصاد سالم دانسته، جامعه داراي اقتصاد غير سالم و ضعيف را به بيمار مبتلا به كم خوني تشبيه كرده است. سپس در ادامه ميگويد: « از نظر اسلام هدفهاي اسلامي بدون اقتصاد سالم غير قابل تأمين است» (مطهري: 1368، 12). ...........
..........
- عدالت اجتماعي- اقتصادي
...............
- اختيارات دولت
................
- سياستگذاري در جهت اهداف نظام
...............
- وضع ماليات
...................
- بهرهبرداري از زمينهاي عمومي
.................
- ادارهي انفال
.................
فهرست منابع
- قرآن كريم
- آمدي، عبدالواحد (1366) غررا الحكم و در راالكلم، تهران، انتشارات جامعه.
- بازرگان، مهدي (1374)، آخرت و خدا، هدف بعثت انبيا، نشريه كيان، تهران، ش 28.
- بيآزار شيرازي، عبدالكريم (1368)، نظام اقتصادي اسلام، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامي.
.................
مباني نظري ديدگاه اقتصادي مطهري